در یادگیری زبان یکی از حساسیت‌ها و سؤالات همیشگی زبان‌آموزان این است که بهترین راه آموزش زبان چیست و چطور باید زبان انگلیسی را با کمترین زحمت و در سریع‌ترین حالت آن هم بدون فراموشی یاد گرفت.
پاسخ به این سؤال را با توجه به سطح شما و هدف شما در بخش‌های جداگانه می‌دهیم. پس می‌توانید با توجه به سطح دانش خود و هدفتان از یادگیری زبان، یکی از بخش‌های زیر را انتخاب کنید و ببینید بهترین راه یادگیری زبان انگلیسی برای شما و متناسب با شخص شما چه راهی است.
قبل از ادامه، چند نکته را هم در ذهن داشته باشید:
- بهترین راه‌های یادگیری زبان معمولاً از طریق همان منابع استانداردی هستند که توسط متخصصین تهیه شده‌اند؛
- هر کسی با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خود می‌تواند این راه‌ها را تا حدی تغییر دهد و با سلیقه و روحیه‌اش سازگار کند پس شاید برای یک نفر روش مبتنی بر پادکست و منابع شنیداری بهتر باشد و برای شخص دیگر اینکه روی منابع مکتوب تمرکز کند؛
- زبان ابزار ارتباط است. هر چقدر هم زبان یاد بگیرید باید این ابزار و مهارت را در مسیر خودش به‌کار بگیرید تا بتوانید آن را تقویت کنید. پس هیچ‌وقت از تشکیل گروه‌های گفتگوی آزاد free discussion غافل نشوید حتی اگر شده با یکی از دوستانتان قرار بگذارید و هفته‌ای چند جلسه، با همدیگر فقط به انگلیسی حرف بزنید. اگر امکان جلسه‌ی حضوری را ندارید از گفتگوی آنلاین استفاده کنید.
می‌خواهم از صفر آموزش زبان انگلیسی را شروع کنم
بسیاری از کسانی که دغدغه‌ی این را دارند که بهترین راه یادگیری زبان چیست و چطور می‌توانند مسیر یادگیری زبان را سریع و آسان طی کنند کسانی هستند که تازه یادگیری زبان را شروع کرده‌اند. اگر شما هم جزء این دسته از افراد هستید دو توصیه‌ی مهم را جدی بگیرید:
۱. صبور باشید و از مسیر زبان‌آموزی لذت ببرید
بسیاری از ما وقتی یادگیری زبان را آغاز می‌کنیم عجله داریم که آن را سریع یاد بگیریم تا بتوانیم با دیگران راحت صحبت کنیم، کتاب و رمان انگلیسی بخوانیم، فیلم انگلیسی ببینیم و… اما کمی که در این مسیر حرکت کنیم متوجه خواهیم شد یادگیری زبان ذاتاً چیزی است که به آهستگی و پیوستگی نیاز دارد و نمی‌توان انتظار داشت این فرآیند آشنایی ذهن با ساختارها، لهجه‌ها، گرامر و واژگان جدید، سریع‌تر از حد معمول طی شود.
پس باید یاد بگیرید صبور باشید و به‌جای اینکه به انتهای مسیر چشم بدوزید، از مسیر یادگیری و اینکه هر روز چیز تازه‌ای به آموخته‌هایتان اضافه می‌شود لذت ببرید.
نکته‌ی دوستانه: هیچکس نمی‌تواند در ۳۰ روز یا ۹۰ روز زبان جدیدی یاد بگیرد. مگر در سطح بسیار ابتدایی. پس با دیدن تبلیغات فرآیند صحیح آموزش زبان را مختل نکنید.
بیشتر بخوانید: اپلیکیشن ترجمه زبان انگلیسی به فارسی
۲. کلاس زبان (چه حضوری چه آنلاین) را به‌هیچ وجه و به هیچ بهانه‌ای رها نکنید
من دوستان زیادی دارم که سالهاست می‌خواهند زبان انگلیسی یاد بگیرند. بله سالهاست! اما همچنان فقط می‌خواهند یاد بگیرند و زبان‌آموزی را شروع نکرده‌اند. دلیلش این است که سالهاست می‌خواهند خودشان در خانه و با منابع بسیار زیادی که هست زبان یاد بگیرند آن هم بدون کلاس. کلاس زبان برای کسانی که می‌خواهند زبان جدیدی را شروع کنند ضروری است و تقریباً در بیش از ۹۰ درصد اوقات بدون کلاس امکان یادگیری زبان وجود ندارد. مگر اینکه
- کسی که می‌خواهد زبان جدید را یاد بگیرد قبلاً تجربه‌ی یادگیری یکی دو زبان دیگر را داشته باشد؛
- با فرآیند یادگیری زبان جدید کاملاً آشنا باشد؛
- به منابع معتبر دسترسی داشته باشد؛
- با اراده‌ای قوی زمان مشخصی از روزش را صرف زبان‌آموزی کند؛
- در میانه‌ی راه از یادگیری دست نکشد؛
پس اگر می‌خواهید جزء آن ۹۰ درصد نباشید. بدون معطلی، خودتان را متعهد به شرکت در یک کلاس کنید. این کلاس می‌تواند یک کلاس حضوری در آموزشگاه زبان باشد یا یک کلاس آنلاین یا نرم‌افزار آموزش کامل زبان انگلیسی از صفر تا صد که کاملاً مثل یک کلاس حضوری بتواند شما را گام‌به‌گام پیش ببرد.
پس بهترین راه یادگیری زبان برای کسانی که می‌خواهند از صفر شروع کنند بدون شک حضور در کلاس است. شاید بعد از اینکه به سطح B1 یا B2 رسیدید بتوانید خودتان ادامه‌ی مسیر را با روش‌های دیگر طی کنید. اما قبل از آن، کلاس زبان اصولی‌ترین و استانداردترین و حتی سریع‌ترین (دوستان مرا که چند سال است می‌خواهند انگلیسی یاد بگیرند یادتان باشد!) راه یادگیری زبان است.
کمی زبان بلدم ولی نمی‌توانم به‌خوبی حرف بزنم، کتاب بخوانم یا فیلم ببینم
بیشتر زبان‌آموزان بعد از مدتی که یادگیری زبان را شروع می‌کنند متوجه می‌شوند که بعد از چند ماه زبان‌آموزی هنوز نمی‌توانند به‌خوبی حرف بزنند. اگر فقط چند ماه است که زبان‌آموزی را شروع کرده‌اید احتمالاً این انتظار بی‌جا است که بتوانید کتاب بخوانید یا بدون زیرنویس فیلم ببینید! اما اگر چیزی حدود ۲ سال است که زبان می‌خوانید و در رده‌ی سنی جوانان و بزرگسالان هستید، احتمالاً باید در نحوه‌ی زبان‌آموزی خود بازنگری کنید.
اما برای شما بهترین راه یادگیری زبان این است:
- یک دوره‌ی زبانی خوب با منبعی استاندارد را در کلاس حضوری یا مجازی ادامه دهید و خیلی سریع به‌سمت زبان‌آموزی خودخوان و بدون برنامه شیفت نکنید؛
- در کنار کتاب یا منابع اینترنتی اصلی خود، منابع تکمیلی (مثل پادکست 6 minutes english) را هم بگنجانید (البته در این کار افراط نکنید)؛
- نقاط ضعف خود را پیدا کنید و مدتی روی آن تمرکز کنید. مثلاً اگر دایره‌ی واژگانتان کم است، مدتی را به‌صورت فشرده در کنار بقیه‌ی مهارت‌ها روی افزایش دایره‌ی واژگان تمرکز کنید یا اگر در listening ضعیف هستید، با برنامه‌هایی، این مهارت خود را افزایش دهید؛
- اگر هدفتان این است که فیلم ببینید، از همین حالا شروع کنید به تماشای انیمیشن‌های جذاب انگلیسی و با روشی که در مقاله‌ی «آموزش زبان انگلیسی با فیلم» گفته‌ایم خودتان را به این هدف برسانید؛
- اگر هدفتان این است که بتوانید کتاب بخوانید، ابتدا مشخص کنید چه نوع کتاب‌هایی می‌خواهید بخوانید و بعد، از همین حالا آرام‌آرام کتابخوانی را شروع کنید ولی تأکید می‌کنم بدون عجله و دلزدگی. مثلاً اگر می‌خواهید کتاب‌های تخصصی در رشته‌ی خودتان را بخوانید، خوب است از همین حالا گاهی چند صفحه از کتاب‌های تخصصی رشته‌ی خود را بخوانید و لغات تخصصی را آرام‌آرام یاد بگیرید. اگر می‌خواهید رمان‌خوان شوید، از همین حالا چند رمان ساده (نه کارهای جوزف کنراد!) و البته جدید (نه کلاسیک مثل شکسپیر!) انتخاب کنید و آرام‌آرام با کمک دیکشنری چند صفحه از آن را بخوانید و کلماتی که خیلی تکرار می‌شوند حفظ کنید. دقت کنید که اصلاً مهم نیست که همه‌ی لغات یک صفحه را بلد باشید یا حفظ کنید. فقط به خواندن ادامه دهید و اگر لازم بود به دیکشنری مراجعه کنید.
- اگر هدفتان این است که خوب حرف بزنید، از همین حالا یک جلسه‌ی گفتگوی حضوری، تلفنی یا آنلاین با یکی از دوستان یا همکلاسی‌های خود تنظیم کنید و هفته‌ای ۱ یا چند بار در حد ۳۰ دقیقه به گفتگو و مکالمه‌ی انگلیسی با همدیگر بپردازید.
سطح زبانم متوسط است اما می‌خواهم خیلی سریع خودم را به سطح پیشرفته برسانم
اگر زبانتان تا سطح متوسط است حتماً تا حالا روش‌های زیادی را امتحان کرده‌اید پس نمی‌خواهیم با تکرار مکررات وقتتان را تلف کنیم. بهترین روش برای شما این است که:
- یک برنامه‌ی اصولی ثابت را متناسب با سطح خودتان ادامه دهید البته به این نکته توجه کنید که همانطور که گفتیم این برنامه باید کاملاً استاندارد باشد اما با توجه به سطح‌تان، الزامی نیست که حتماً کلاس حضوری یا آنلاین باشد و اگر بالاتر از B2 هستید، احتمالاً بتوانید به‌طور خودخوان و با کمک نرم‌افزارهای موجود در اینترنت مثل لرنیت به کارتان ادامه دهید.
اینکه این برنامه دقیقاً باید چه باشد نیاز به توضیح زیادی دارد اما به‌طور خلاصه باید تمام مهارت‌های زبانی را پوشش دهد، در سطح شما حتماً باید شامل افزایش دایره‌ی واژگان باشد و حتماً باید شامل جلسه‌های گفتگو و مکالمه باشد و البته اینکه چه کتابی باشد چندان مهم نیست. تنها تأکید ما استفاده از منابع استاندارد است.
- برای اینکه سریع‌تر نتیجه بگیرید، مدت‌زمانی که صَرف زبان‌آموزی فعال می‌کردید، افزایش دهید. دقت کنید که زبان‌آموزی فعال به‌معنای فعالیتی است که تمام تمرکز، حافظه و قوای ادراکی شما را درگیر کند و بعد از انجام آن پیشرفتی محسوس را تجربه کنید. مثلاً فقط صِرف شرکت‌کردن در کلاس، یک برنامه‌ی زبان‌آموزی فعال محسوب نمی‌شود اما حفظ کردن لغات جدید، درگیر شدن با متنی که باعث می‌شود واژگانی که یادگرفته‌اید مرور شود یا تمرین گرامر و حفظ کردن قواعد، یک برنامه‌ی فعالانه محسوب می‌شود؛
پس زمان بیشتری صرف کارهای جدّی زبان‌آموزی کنید
- یکی از اشتباهات زبان‌آموزان سطح متوسط این است که خود را درگیر منابع دشوارتر نمی‌کنند. اگر احساس می‌کنید مدت زیادی است درگیر یک سطح زبانی خاص هستید و پیشرفت قابل‌توجهی احساس نمی‌کنید شاید بهتر باشد کمی خود را به چالش بکشید و منابع سطح بالاتری انتخاب کنید؛
- غیر از مطالعه و خواندن و حفظ کردن لغات، به‌صورت ثابت خودتان را محک بزنید. پیشنهاد ما این است که مدام خودتان را با ابزارهای آنلاینی مثل آزمون تعیین سطح رایگان لرنیت یا مجموعه‌کتاب‌های Cambridge IELTS محک بزنید و ببینید چقدر توانسته‌اید پیشرفت کنید. با این کار نقاط ضعف و قوت‌تان را هم متوجه خواهید شد؛
می‌خواهم بدانم بهترین راه برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان چیست
والدین برای پیدا کردن بهترین روش آموزش زبان به کودکان خیلی وسواس دارند. اما این وسواس را جدی نگیرید. چون:
- یادگیری زبان جدید برای کودکان بیشتر از بزرگسالان طول می‌کشد و این طبیعی است؛
- آغاز یادگیری زبان بسیار مهم‌تر از چطور آغاز کردن آن است پس زمان را برای بررسی روش‌های مختلف تلف نکنید؛
اما با این حال بهترین روش آموزش یک زبان جدید به کودکان این است که آنها این فعالیت را به‌شکل گروهی و در میان همسالان خودشان تجربه کنند. مربی‌ها و مدرسان زبانی که برای آموختن زبان به کودکان آموزش دیده‌اند خودشان می‌دانند چگونه با ابزارهای جدید و بازی‌های مختلف کودکان را به یادگیری زبان علاقه‌مند کنند. پس لازم نیست خودتان برای یافتن بهترین روش‌ها وسواس داشته باشید. اگرچه می‌توانید برای کمک به فرآیند زبان‌آموزی فرزندتان نحوه آموزش الفبای انگلیسی به کودکان را مطالعه کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه استفاده از فیلم برای آموزش زبان انگلیسی
کمی زبان بلدم اما دنبال بهترین راه آموزش زبان انگلیسی برای کسب‌وکار هستم
زبان آموزی برای اهداف خاصی مثل تجارت، سفر، خواندن مقالات تخصصی در یک رشته و… کاری است که روش خاص خودش را می‌طلبد. در این‌جا ما کسب‌وکار را مثال می‌زنیم اما شما می‌توانید با توجه به هدف خود، همین قواعد را برای رسیدن به هدفتان به کار بگیرید. برای رسیدن به این هدف:
- اول اینکه مطمئن باشید سطح زبان عمومی (General) شما به‌اندازه‌ای هست که بتوانید سراغ هدف خاصی مثل کسب‌وکار یا چیزهای دیگر بروید. این نکته بسیار مهم است و مثل پله‌ی اول کار شماست؛
- سراغ لیست واژگان گلچین‌شده بروید؛ واژگانی که مدام در متون مربوط به کسب‌وکار یا Business استفاده می‌شوند و سعی کنید آنها را به دایره‌ی لغات خود اضافه کنید. اگر سطح زبانی‌تان به‌اندازه‌ای است که می‌توانید وارد یک عرصه‌ی خاص مثل زبان تخصصی کسب‌وکار شوید، بقیه‌ی کار فقط حفظ، مرور و تمرین واژگان و عبارت‌های مخصوص این حوزه است؛ می‌توانید از این لیست شروع کنید:
Cambridge English: Business Preliminary word list
- بیشترِ وقتتان را صرف یادگیری کاربردیِ زبان کنید. مثلاً مدام مکالمه‌های مربوط به مذاکرات کسب‌وکار خودتان یا متون مربوط به قراردادها را مرور کنید و سعی کنید با کمک دیکشنری، آنها را کاملاً درک کنید؛
- سعی کنید همانطور که قرار است از انگلیسی در کسب‌وکارتان استفاده کنید، از همین حالا آن را تمرین کنید. مثلاً می‌توانید به‌طور آزمایشی، جلسات مذاکره و فروش و پرزنت محصول به زبان انگلیسی راه بیندازید؛
- عبارت‌های تخصصی مربوط به کسب‌وکار خودتان را یاد بگیرید. مثلاً اگر می‌خواهید محصولی مثل آجیل بفروشید باید تمام واژگان مربوط به این حوزه را یاد بگیرید که قطعاً با واژگان و عبارت‌های مربوط به یک محصول پتروشیمی متفاوت است! یا اگر می‌خواهید خودتان بتوانید به قراردادهای کاری نظارت کنید، باید واژگان حقوقی در امور قراردادها را یاد بگیرید.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم با توجه سطح شما و هدفتان از یادگیری زبان، بگوییم بهترین راه آموزش زبان برای شما چیست. در آخر، لازم است گوشزد کنیم همچنان بهترین روش برای یادگیری یک زبان همان روش‌های تخصصی و استانداردی است که سال‌ها تجربه شده است و در بهترین آموزشگاه‌های زبان در سراسر جهان تدریس می‌شود. اما اگر به هر دلیلی نمی‌توانید در کلاس‌های حضوری شرکت کنید یا نمی‌خواهید زمان زیادی را صرف رفت‌وآمد به کلاس کنید می‌توانید از روش‌های جایگزین استاندارد و اصولی مثل نرم‌افزار آموزش زبان لرنیت استفاده کنید.
