ممکن است استفادهٔ درست از دو کلمهٔ who و whom برای خیلی از زبان‌آموزان دشوار باشد. اگر شما هم جزء این دسته‌اید، خیلی نگران نباشید چون گاهی اوقات حتی افرادی که زبان مادری آنها انگلیسی است هم چنین مشکلی دارند. در این مقاله، به‌طور خلاصه و به‌زبان ساده توضیح می‌دهیم تفاوت who با whom در زبان انگلیسی چیست و هرکدام را کجا باید استفاده کرد.
نکته1: اولین و مهم‌ترین نکته این است که بدانیم who و whom برای اشاره به اشخاص استفاده می‌شوند نه اشیاء و اسامی بی‌جان. این یک نکتهٔ بسیار مهم است.
نکته2: در تمام مواردی که داریم دربارهٔ شخص (نه شیء) صحبت می‌کنیم و می‌خواهیم از that به‌معنای «که» استفاده کنیم، می‌توانیم از یکی از دو کلمهٔ who یا whom استفاده کنیم اما اینکه از کدام باید استفاده کنیم را در بخش بعدی توضیح می‌دهیم.
کاربرد who و whom در انگلیسی
اگر به‌طور خیلی خلاصه بخواهیم بگوییم کاربرد این دو کلمه این است که جانشین فاعل یا مفعول جمله می‌شوند. اما کاربردهایشان را می‌توان در موارد زیر دسته‌بندی کرد:
اتصال دو جمله به همدیگر
فرض کنید می‌خواهید این جمله را به انگلیسی بیان کنید: «علی کسی است که من این ماشین را از او خریدم». می‌توانید این جمله را به دو شکل بیان کنید.
Ali is the person that I bought this car from.
Ali is the person who I bought this car from.
بر اساس نکتهٔ 2 که در مقدمهٔ مقاله گفتیم، می‌توانید اینجا از who استفاده کنید.
پرسش دربارهٔ شخص مبهم
یکی دیگر از کاربردهای مهم who و whom این است که دربارهٔ کسی که او را نمی‌شناسیم سوال بپرسیم. یکی از معانی who و whom هم «چه کسی» است.
مثال:
Who is the person right over there?
آن آدمی که درست آن طرف ایستاده چه کسی است؟
To whom did you ask this question?
این سؤال را از چه کسی پرسیدی؟
اشاره به شخص مبهم
برای اشاره به شخص مبهم هم می‌توان از این دو کلمه استفاده کرد.
مثال:
I sent the message to the person you told me.
من پیام را به کسی که گفته بودی ارسال کردم.
در این مثال ما آن شخص را نمی‌شناسیم و می‌توانیم به‌جای بخش the person از whom استفاده کنیم و بنویسیم:
I sent the message to whom you told me.
تفاوت اصلی who و whom
تفاوت اصلی who و whom در این است که who معمولا جانشین فاعل می‌شود و whom جانشین؛ پس به عبارتی می‌توان who را ضمیر فاعلی و whom را ضمیر مفعولی در نظر گرفت. ضمیر فاعلی (subject pronoun) می‌تواند جانشین فاعل شود اما ضمیر مفعولی (object pronoun) جانشین مفعول مستقیم فعل یا مفعول غیر مستقیم می‌شود.
بیشتر بخوانید: آموزش گرامر May و Might در انگلیسی
بگذارید با یک مثال ضمیر فاعلی و مفعولی را توضیح دهیم تا بتوانید تفاوت who و whom را بهتر متوجه شوید:
Ali is a good teacher. He teaches English very well.
علی معلم خوبی است. او انگلیسی را خیلی خوب درس می‌دهد.
- در مثال بالا، He یک ضمیر فاعلی است و در جملهٔ دوم جانشین فاعل (subject) جمله یعنی Ali شده است.
Ali has a little boy and loves him very much.
علی یک یک پسربچهٔ کوچک دارد و او را خیلی دوست دارد.
- در مثال بالا، him یک ضمیر مفعولی است و در جملهٔ دوم جانشین مفعول (object) جمله یعنی a little boy شده است.
حالا که ضمیر فاعلی و مفعولی را مرور کردیم، بیایید آن را دربارهٔ who و whom به کار بگیریم. پس دوباره مثال‌های بالا را استفاده می‌کنیم اما این بار who و whom را در آنها به کار می‌بریم:
Ali is a good teacher who teaches English very well.
علی معلّم خوبی است که انگلیسی را به‌خوبی درس می‌دهد.
- در مثال بالا، چون می‌خواستیم چیزی را جایگزین فاعل جمله کنیم باید از ضمیر فاعلی استفاده می‌کردیم پس باید حتماً who را می‌آوردیم و آوردن whom غلط بود.
Ali has a little boy whom he loves very much.
علی یک پسربچهٔ کوچک دارد که او را خیلی دوست دارد.
- در مثال بالا، چون می‌خواستیم چیزی را جایگزین مفعول جمله کنیم، باید از ضمیر مفعولی استفاده می‌کردیم پس باید whom را می‌آوردیم و آوردن who چندان دقیق نبود.
تا اینجا توضیح مختصری دربارهٔ تفاوت این دو دادیم اما اگر همچنان فکر می‌کنید موضوع برایتان مبهم است، نگران نباشید. در ادامه با مثال‌های فراوان نحوهٔ استفاده از هرکدام را توضیح می‌دهیم.
نحوهٔ استفاده از who در جمله با مثال
تا زمانی که who را در جایگاه فاعلی استفاده کنیم مشکلی وجود ندارد. برای اینکه بدانید چطور باید از آن در شرایط گوناگون استفاده کنیم کافی است مثال‌های زیر را ببینید.
Who is your teacher?
معلم شما کیست؟
The teacher who taught me in high school was Mr. Amini.
معلمی که در دبیرستان به من درس می‌داد آقای امینی بود.
Who has made this delicious chicken?
چه کسی این مرغ خوشمزه را درست کرده است؟
I just met the person who is running this huge market.
من به تازگی با شخصی آشنا شدم که این بازار بزرگ را اداره می‌کند.
Who can climb a very high mountain?
چه کسی می‌تواند از یک کوه بسیار مرتفع صعود کند؟
آموزش استفاده از whom در جمله با مثال
تا زمانی که از whom در جایگاه مفعولی (مستقیم و غیرمستقیم) استفاده کنیم مشکلی وجود ندارد. برای اینکه بدانید چطور باید از آن در شرایط گوناگون استفاده کنیم کافی است مثال‌های زیر را ببینید.
The person from whom I bought this book is an old man.
کسی که من این کتاب را از او خریدم، یک پیرمرد است.
Whom did you call last night?
دیشب به چه کسی زنگ زدی؟
The friend with whom I practice English is very nice.
دوستی که با او انگلیسی تمرین می‌کنم، شخص بسیار خوبی است.
To whom should I send this box?
این جعبه را باید برای چه کسی بفرستم؟
With whom are you going to the party?
با چه کسی داری به مهمانی می‌روی؟
The man whom I respect the most is my father.
مردی که بیش از همه به او احترام می‌گذارم، پدر من است.
Whom do you love?
چه کسی را دوست داری؟
- اگر دقت کنید در مثال‌های بالا، تمام مواردی که کلمهٔ whom برای اشاره به آنها به کار رفته بود، حالت مفعولی داشتند.
ساخت جملهٔ پرسشی با who و whom
قبل از توضیح نحوه‌ی ساخت جملهٔ پرسشی با who و whom، خوب است بدانید که در زبان انگلیسی مدرن و به خصوص در زبان غیررسمی و گفتاری، در بسیاری از موارد می‌توان از who به جای whom استفاده کرد؛ بنابراین نحوه‌ی ساخت جملات پرسشی با who بسته به نقش who می‌تواند متفاوت باشد. به توضیحات زیر توجه کنید تا بهتر متوجه شوید:
در ساخت جملات پرسشی با who، اگر who درباره‌ی فاعل جمله سوال کند و یا به عبارتی در نقش فاعل به کار رفته باشد، ابتدا who را در اول جمله قرار داده و بعد ادامه‌ی جمله را می‌نویسیم (بدون فعل کمکی).
بیشتر بخوانید: آموزش گرامر have been و has been
مثال:
Who broke the window?
چه کسی پنجره را شکست؟
اما اگر who درباره‌ی مفعول جمله سوال کند و یا در نقش مفعول به کار رفته باشد و درواقع کاربردی مشابه whom داشته باشد، ابتدا who را قرار داده، بعد فعل کمکی و بعد ادامه‌ی جمله را می‌نویسیم.
مثال:
Who did you meet yesterday?
دیروز چه کسی را دیدی؟
نکته: توجه داشته باشید که در جمله‌ی بالا، who جایگزین مفعول شده و بنابراین استفاده از whom دقیق‌تر است.
برای ساخت جملات پرسشی با whom این کلمه را در ابتدای جمله قرار می‌دهیم، در صورت لزوم فعل کمکی مناسب را اضافه می‌کنیم و بعد ادامه‌ی جمله را می‌نویسیم.
مثال:
Whom did you invite to the party?
چه کسی را به مهمانی دعوت کردی؟
نکته: در ساخت جملات پرسشی با whom، مواردی وجود دارد که باید قبل از whom از حروف اضافه‌ای مثل to، with، about و… استفاده کنیم که این مسئله به مفهوم سوال و فعلی که در جمله استفاده می‌شود، بستگی دارد؛ مثلا اگر سوال درباره‌ی کسی باشد که به او چیزی داده شده یا عملی روی آن انجام شده است، معمولا از حرف اضافه to استفاده می‌شود.
To whom did you give the gift?
به چه کسی هدیه دادی؟
ترفند فهمیدن کلمهٔ درست who یا whom
یک راه برای فهمیدن اینکه باید از who استفاده کرد یا whom این است که ببینیم در آنجا ضمیر فاعلی باید به کار ببریم یا مفعولی یعنی مثلاً باید he را به کار ببریم یا him.
مثال:
Ali invited a friend and called him.
علی یک دوست را دعوت کرد و به او زنگ زد.
Ali called the person whom he had invited.
علی به کسی که دعوت کرده بود، زنگ زد.
Sara helped a poor man on the street.
سارا به یک مرد فقیر در خیابان کمک کرد.
در این جمله اگر بخواهیم به‌جای مفعول جمله ضمیر بگذاریم باید از him استفاده کنیم. یعنی جملهٔ ما می‌شود:
Sara helped him.
حالا می‌دانیم که در صورت استفاده از who یا whom باید کدام یک را برای این جمله انتخاب کنیم و جایگزین بخشی که زیر آن خط کشیده‌شده است بکنیم:
To whom did Sara help?
حالا تصور کنید در همین جمله (Sara helped a poor man on the street) بخواهیم به‌جای Sara که فاعل جمله است، یک ضمیر بگذاریم. در این صورت جملهٔ ما می‌شود:
She helped a poor man on the street.
در اینجا نیز می‌دانیم که در صورت استفاده از who یا whom باید کدام یک را برای این جمله انتخاب کنیم و جایگزین بخشی که زیر آن خط کشیده‌شده است بکنیم:
Who helped a poor man on the street?
چه کسی به مرد فقیر کنار خیابان کمک کرد؟
آنچه در مقاله تفاوت who با whom در زبان انگلیسی آموختیم:
در این مقاله، دربارهٔ گرامر who و whom صحبت کردیم و گفتیم که این دو جایگزین فاعل و مفعول جمله می‌شوند با این تفاوت که یکی جایگزین فاعل و دیگری جایگزین مفعول می‌شود. دربارهٔ کاربرد آنها هم صحبت کردیم و گفتیم چه کاربردهای متفاوتی دارند.
همچنین دربارهٔ تفاوت بین who و whom در زبان انگلیسی توضیحاتی ارائه شد و در پایان هم یک ترفند به شما یاد دادیم که می‌توانید به‌کمک آن، بفهمید در چه جمله‌ای باید از who و در چه جمله‌ای از whom استفاده کرد.
