با کاربرد ضمایر مفعولی در انگلیسی آشنا هستید؟ مفعول کلمه‌ای است که کاری روی آن انجام شده باشد و معمولاً با حرف «را» می‌توانید آن را تشخیص دهید. اما برای اینکه مجبور نشوید اسمی را که در جمله در نقش مفعول قرار دارد، مدام تکرار کنید، باید به جای آن از ضمایر مفعولی استفاده کنید.
برای مثال در زبان فارسی به جای گفتن «من کتابم را به او دادم.» جهت به کار بردن ضمیر مفعولی باید بگویید «من این را به او دادم.» ناگفته نماند ضمیر مفعولی زمانی کاربرد دارد که مخاطب بداند شما در مورد چه چیزی صحبت می‌کنید.
در زبان انگلیسی هم می‌توانید با استفاده از ضمایر مفعولی از تکرار اسم‌ها در جمله خودداری کنید. اما این ضمایر مفعولی کدامند و چطور باید آنها را انتخاب کنید؟ در اینجا سعی داریم با آموزش ضمایر مفعولی در انگلیسی نحوه استفاده از این ضمایر در جمله را به شما آموزش دهیم.
ضمیر مفعولی در انگلیسی چیست؟
در زبان انگلیسی با ضمایر مفعولی (object pronouns) زیاد سروکار دارید و به همین دلیل است که باید با کاربرد آنها آشنا شوید. قبل از هر چیز باید بگوییم که نباید ضمایر فاعلی (انجام‌دهنده کار) و ضمایر مفعولی (ضمیری که کار روی آن انجام می‌شود) را با هم اشتباه بگیرید.
ضمایر مفعولی هم درست مثل مفعول (اسم) عمل می‌کنند و بعد از فعل یا حرف اضافه در جمله استفاده می‌شوند. در زیر می‌توانید انواع ضمایر مفعولی در زبان انگلیسی را مشاهده کنید:
| ضمایر مفعولی جمع | ضمایر مفعولی مفرد | نوع |
| us (ما را) | me (من را) | اول شخص |
| you (شما را) | you (تو را) | دوم شخص |
| them (آنها را) | him/her/it (او را / این یا آن را) | سوم شخص |
نکته مهم: اگر چه him/her/it برای سوم شخص مفرد کاربرد دارند، اما it (به معنای این /آن را) برای اشیا، her برای مونث و him برای مذکر کاربرد دارند.
برای درک بهتر این نکته به مثال زیر توجه کنید:
I gave my phone number to my teacher.
شماره تلفنم را به معلمم دادم.
در این مثال my phone number در نقش مفعول مستقیم و my teacher در نقش مفعول غیر مستقیم است که هر دو عبارت اسمی بوده و از اسم تشکیل شده‌اند.
I gave it to him.
آن را (شماره تلفنم را) به او دادم.
اما در جمله دوم دیگر از عبارت my phone number و my teacher استفاده نشده و به جای آنها ضمایر مفعولی it و him به کار رفته است. همانطور که در ابتدای مطلب هم اشاره کردیم زمانی باید از ضمیر مفعولی استفاده کنید که پیش‌تر در مورد مفعول صحبت کرده باشید یا مخاطب بداند که ضمیر مفعولی جایگزین چه اسمی شده است تا دچار ابهام نشود.
بیشتر بخوانید: آموزش ضمایر و صفات اشاره در انگلیسی
کاربرد هر یک از ضمایر مفعولی
تا اینجا در مورد انواع ضمایر مفعولی در زبان انگلیسی صحبت کردیم. اما هنوز در مورد نحوه کاربرد هر یک آنها آموزش‌ها و نکات لازم را ارائه نداده‌ایم. در ادامه با کاربرد هر یک از ضمایر مفعولی در جمله آشنا می‌شوید.
ضمیر مفعولی her
یکی از ضمایر مفعولی که در جملات زیاد آن را مشاهده می‌کنید her است که جایگزین جنس مونث (انسان یا حیوان) می‌شود. به مثال زیر توجه کنید:
I took my daughter to school.
دخترم را به مدرسه بردم.
در این جمله my daughter یک عبارت اسمی و شامل اسم است که در نقش مفعول استفاده شده است.
I took her to school.
او را (دخترم را) به مدرسه بردم.
در این جمله دیگر از عبارت my daughter استفاده نشده است و از آنجا که به اسم مونث و مفرد اشاره دارد، به جای آن ضمیر مفعولی her را به کار برده است.
ضمیر مفعولی him
یکی دیگر از ضمایر مفعولی در زبان انگلیسی him است و همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم برای اشاره کردن به جنس مذکر (انسان و حیوان) کاربرد دارد.
از این ضمیر مفعولی برای اشاره کردن به «خدا» هم استفاده می‌شود. برای درک بهتر این نکته بهتر است به مثال‌های توجه کنید:
مثال اول:
What do you want from God?
از خدا چی می‌خوای؟
در این جمله God در نقش مفعول است و برای اینکه به جای اسم از ضمیر مفعولی استفاده کنید، باید him را به کار ببرید. در جمله زیر می‌توانید آن را ببینید:
I want him to make me rich.
از او (خدا) می‌خواهم که مرا ثروتمند کند.
مثال دوم:
Did you tell him the truth?
حقیقت را به او گفتی؟
حتی زمانی که اطلاعی در مورد مذکر یا مونث بودن اسم ندارید و نمی‌دانید گوینده یا نویسنده در حال صحبت کردن در مورد چه کسی است، وقتی ضمیر مفعولی him را مشاهده کنید، به راحتی متوجه می‌شوید که او در حال صحبت کردن در مورد یک مرد یا پسر است.
ضمیر مفعولی it
یکی از ضمایری که برای جایگزین کردن مفعول در جمله به آن نیاز دارید، it است. اما این ضمیر مفعولی چه زمانی کاربرد دارد؟ به طور کلی ضمیر مفعولی it برای اشیاء بی‌جان، آب و هوا، زمان، دما، حیوان و حتی جنین و نوزاد هم استفاده می‌شود.
به مثال‌های زیر توجه کنید تا با کاربرد it به عنوان یک ضمیر مفعولی پرکاربرد در جمله بیشتر آشنا شوید:
مثال اول:
Where is the glass?
لیوان کجاست؟
در این مثال the glass اسم است که در نقش مفعول قرار گرفته است و به طور مستقیم از آن در جمله استفاده شده است.
حالا در جمله زیر این اسم حذف شده و چون یک لیوان (مفرد و شی) است، به جای آن it به کار رفته است:
She broke it yesterday.
او دیروز آن (لیوان) را شکست.
مثال دوم:
Can you check the weather, please?
ممکن است لطفاً آب و هوا رو چک کنی؟
در این مثال هم the weather در نقش مفعول است. یعنی در این جمله از اسم به عنوان مفعول استفاده شده است. اما در جمله زیر به جای استفاده از اسم برای مفعول، ضمیر مفعولی به کار رفته است:
It is better to check it before we go on a trip.
بهتر است قبل از رفتن به مسافرت، آن (آب و هوا) را چک کنیم.
ضمیر مفعولی them
وقتی قرار باشد به جای چند نفر (سوم‌شخص) که در نقش مفعول هستند، از ضمیر مفعولی استفاده کنید، them کاربرد دارد. همچنین این ضمیر برای اشاره کردن به نهادهای صاحب قدرت مثل پلیس، دولت و …. نیز استفاده می‌شود.
برای درک بهتر این نکته‌ی ضمایر مفعولی در انگلیسی به مثال‌های زیر توجه کنید:
مثال اول:
What time do your friends arrive?
دوستانت چه زمانی می‌رسند؟
در این مثال عبارت your friends یک عبارت اسمی بوده و در نقش فاعل است. حالا در جمله زیر برای پاسخ دادن به این سوال، این عبارت اسمی در نقش مفعول قرار می‌گیرد و شما می‌توانید به جای اینکه دوباره اسم به کار ببرید، ضمیر مفعولی را به کار ببرید:
I called them. They are on their way.
به آنها زنگ زدم. در راه هستند.
همانطور که مشاهده می‌کنید چون your friends جمع است، به جای آن از ضمیر مفعولی them استفاده شده است.
مثال دوم:
We called the Police and asked them for help.
با پلیس تماس گرفتیم و از آنها تقاضای کمک کردیم.
در مثال بالا پلیس یک ارگان است که در زبان انگلیسی برای اشاره به آن از ضمیر مفعولی them استفاده می‌شود.
نکته مهم: از them همچنین می‌توانید زمانی که جنسیت شخصی برایتان مشخص نیست و یا اطلاعی از آن ندارید، استفاده کنید.
مثال:
If you see a poor person, it is better to help them.
اگر یک شخص فقیر ببینید، بهتر است به او کمک کنید.
در اینجا دقیقا مشخص نیست این فرد فقیر مونث است یا مذکر. بنابراین باید از them استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش جایگاه صفت در جمله
ضمیر مفعولی us
وقتی بخواهید در اشاره به «ما» از ضمیر مفعولی استفاده کنید، us کاربرد دارد.
مثال:
They tricked us.
آنها ما را فریب دادند.
در اینجا us یک ضمیر مفعولی است.
He helped us escape.
او به ما کمک کرد فرار کنیم.
در اینجا هم us به کار رفته در جمله نقش مفعول را برعهده دارد.
فرق ضمیر فاعلی و مفعولی در جمله
ضمایر it و you به عنوان ضمیر فاعلی و مفعولی شناخته شده‌اند و همین موضوع تشخیص نقش فاعلی یا مفعولی آنها را برای زبان آموز دشوار می‌کند.
همانطور که گفتیم در جملات خبری ضمیر فاعلی، قبل از فعل به کار می‌رود، در حالی که ضمیر مفعولی در این جملات بعد از فعل یا حرف اضافه به کار می‌رود.
در جملات سوالی ابتدا فعل و سپس فاعل به کار می‌رود. در حالی که ضمیر مفعولی همچنان بعد از حرف اضافه یا فعل استفاده می‌شود و با سوالی شدن جمله، محل قرار گرفتن آن تغییری نمی‌کند.
مثال اول:
You bought her a beautiful scarf.
تو برای او یک روسری زیبا خریدی.
در اینجا you قبل از فعل (bought) در جمله به کار رفته است. بنابراین نقش فاعل را برعهده دارد.
مثال دوم:
I bought you a beautiful scarf.
من برای تو یک روسری زیبا خریدم.
در این جمله you بعد از فعل (bought) قرار گرفته است پس ضمیر مفعولی است.
ضمیر فاعلی یا مفعولی؟ کدام را انتخاب کنیم؟
گاهی اوقات دو ضمیر در کنار هم قرار می‌گیرند که این باعث سردرگمی زبان‌آموز شده و نمی‌تواند تشخیص دهد که ضمیر دوم را از میان ضمایر فاعلی انتخاب کند یا ضمایر مفعولی. در این صورت اگر ضمیر اول، ضمیر فاعلی بوده و در نقش فاعل به کار رفته باشد، ضمیر دوم نیز باید ضمیر فاعلی باشد و اگر ضمیر اول ضمیر مفعولی بوده و در نقش مفعول به کار رفته باشد، ضمیر دوم نیز باید ضمیر مفعولی باشد.
مثال اول:
He and I went to the movies.
او و من به سینما رفتیم.
در این جمله، ضمیر اول he است که یک ضمیر فاعلی است و در نقش فاعل به کار رفته است پس ضمیر دوم نیز باید یک ضمیر فاعلی (I) باشد.
مثال دوم:
If you have any questions, you can ask either him or me.
اگر سوالی دارید، می‌توانید از او یا من بپرسید.
در این جمله، ضمیر اول him است که یک ضمیر مفعولی است و در نقش مفعول استفاده شده است پس ضمیر دوم نیز باید یک ضمیر مفعولی (me) باشد.
این اتفاق ممکن است با کنار هم قرار گرفتن یک اسم و یک ضمیر نیز رخ دهد که در این صورت نیز اگر اسم در نقش فاعل به کار رفته باشد، ضمیر باید فاعلی باشد و اگر اسم در نقش مفعول به کار رفته باشد، ضمیر باید مفعولی باشد.
مثال اول:
A dog came running up to John and me.
یک سگ دوان‌دوان به سمت من و جان آمد.
در این مثال، John در نقش مفعول به کار رفته است پس ضمیری که بعد از آن قرار می‌گیرد باید یک ضمیر مفعولی (me) باشد.
مثال دوم:
My brother and I are colleagues.
من و برادرم همکار هستیم.
در این مثال، my brother در نقش فاعل به کار رفته است پس ضمیری که بعد از آن استفاده می‌شود باید یک ضمیر فاعلی (I) باشد.
آنچه در مقاله ضمایر مفعولی آموختیم:
در زبان انگلیسی آشنایی با ضمایر مفعولی و توانایی تشخیص آنها از ضمایر فاعلی اهمیت زیادی دارد. در این مطلب تلاش کردیم شما را با تمامی نکاتی که برای به کار بردن تمامی ضمایر مفعولی در جمله نیاز دارید، آشنا کنیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد.
